بیلی روبین در سلول های رتیکولواندوتلیال طحال و مغز استخوان در نتیجه تجزیه ی هموگلوبین به وجود می آید و به کبد منتقل می شود. هر بیماری که باعث افزایش بیلی روبین کونژوگه در جریان خون شود باعث افزایش مقادیر بیلی روبین در ادرار می شود. مقادیر افزایش یافته زمانی ظاهر می شوند که چرخه تخریب طبیعی در اثر انسداد مجاری صفراوی یا آسیب کبدی مختل شود. بیلی روبین ادرار یک نشانه زودهنگام از بیماری های هپاتوسلولار کبدی و یا انسداد مجاری صفراوی است.
تست بیلی روبین باید بخشی از آزمایش ادرار باشد. چون بیلی روبین اغلب قبل از علائم دیگر اختلالات عملکردی کبد ( مثل یرقان ) در ادرار بروز می کند. نه تنها وجود بیلی روبین در ادرار نشانه اولیه بیماری کبدی است، بلکه به وسیله تشخیص آن در ادرار می توان به تعیین دلیل یرقان کمک کرد. وجود مقادیر بسیار ناچیز بیلی روبین در ادرار غیرطبیعی است و نیاز به بررسی های بالینی بیشتری دارد.
در آنمی همولیتیک بیلی روبین ادرار منفی است.
در حالت طبیعی کمتراز mg/dl 02/0 بیلی روبین از طریق ادرار دفع می شود.در شرایط قلیایی دفع ادراری بیلی روبین افزایش می یابد.
1- بررسی فیزیکی ادرار جهت تشخیص بیلی روبین
در اثر تکان دادن نمونه ادرار حاوی بیلی روبین، در سطح نمونه کف ایجاد می شود. لذا وقتی نمونه ادرار قهوه ای مایل به زرد یا زرد مایل به سبز است و به وجود بیلی روبین مشکوک هستیم ، نمونه را می توان تکان داد. در صورت تولید کف زرد یا زرد مایل به سبز به احتمال زیاد بیلی روبین وجود دارد. این روش چندان حساس نیست و نیاز به حداقل mg/dl 2 بیلی روبین دارد. لذا در مواردی که میزان دفع غیرطبیعی بیلی روبین پایین باشد ، منفی خواهد بود.
2- روش اکسیداسیون برای تشخیص بیلی روبین ادرار
عملکرد بسیاری از روش های شیمیایی تشخیص بیلی روبین در ادرار براساس اکسیداسیون بیلی روبین و تولید بیلی وردین سبز رنگ می باشد. براین اساس روش های متعددی مثل آزمایش فوشه ، آزمایش اسمیت و آزمایش لکه هاریسون طراحی شده است.
روش اسمیت برای مقادیر mg/dl 1_3/0 حساس است و نتایج به صورت مثبت و منفی گزارش می شود.
شناخته شده ترین روش برای تشخیص بیلی روبین ادرار بر اساس واکنش فوشه است و قادر به شناسایی مقادیر 0.005 _0.1mg/dl بیلی روبین در ادرار است. نتایج به صورت مثبت و منفی گزارش می شوند.
حساسیت روش نوار ادرار در حدود 0.5 mg/dl بیلی روبین کونژوگه می باشد و برای آشکار سازی بیلی روبین ادرار به طریق نوار ادراری ، نیاز به افزایش حدود 25 برابر دفع ادراری بیلی روبین می باشد. تفسیر واکنش های رنگی بیلی روبین با نوار ادراری مشکل تر از سایر آزمون هاست و سایر رنگ دانه های ادراری به راحتی در این واکنش شرکت می کنند و یا سبب تداخل می گردند.
بیلی روبین که از تجزیه هموگلوبین ایجاد می شود پس از انتقال به روده از طریق عملکرد آنزیم های باکتریایی روده به اوروبیلینوژن تبدیل می شود. مقادیری از اوروبیلینوژن به صورت اوروبیلین دفع شده و مابقی آن مجددا جذب جریان خون شده و به کبد می رود. در کبد اوروبیلینوژن به عنوان اجزای سازنده اسیدها و نمک های صفراوی به کار گرفته می شود. یک مقدار بسیار ناچیز از اوروبیلینوژن از طریق جریان خون به کلیه ها منتقل و دفع می شود.
برخلاف بیلی روبین ، اوروبیلینوژن بی رنگ است و اندازه گیری آن یکی از حساس ترین تست ها برای تعیین اختلالات عملکرد کبد است. هرعاملی که سبب افزایش تولید بیلی روبین گردد و هر بیماری که باعث اختلال در بازجذب اوروبیلینوژن توسط کبد شود، موجب افزایش اوروبیلینوژن ادرار می گردد. افزایش مقادیر اوروبیلینوژن یکی از سریع ترین نشانه های بیماری های کبدی و اختلالات همولیتیک است.
عدم وجود اوروبیلینوژن از نظر تشخیصی قابل توجه است و نشان دهنده انسداد صفراوی است. به این معنی که اگر اوروبیلینوژن منفی و بیلی روبین مثبت باشد اختلال در مسیر دفع بیلی روبین (مجاری صفراوی) است. اگر اوروبیلینوژن مثبت و بیلی روبین منفی باشد، مشکلی در مسیر دفع نیست و افزایش بیلی روبین به دلایل مختلف مثل یرقان یا همولیز داخل عروقی ( آنمی همولیتیک ) عامل مثبت شدن اوروبیلینوژن می باشد. حداکثر غلظت اوروبیلینوژن طبیعی در ادرار برابر 1mg/dl است در حالی که میزان طبیعی دفع اوروبیلینوژن روزانه در ادرار 0.2 _ 2.5 mg/dl می باشد. افزایش دفع اوروبیلینوژن ادرار به بیش از 1mg/dl در ناهنجاری های همولیتیک و بیماری های کبدی شایع می باشد.
الف) روش متکی بر واکنش با معرف ارلیش
این روش برای اوروبیلینوژن اختصاصی نیست و تحت تاثیر عوامل مداخله گر متعددی قرار می گیرد.
ب) روش متکی بر واکنش با نمک دیازونیوم ( واتسون شوارتز )
واتسون شوارتز | ||||
حالات ممکن | لوله کلروفرمی | لوله بوتانولی | ||
لایه کلروفرمی | لایه استاتی | لایه بوتانولی | لایه استاتی | |
وجود اوروبیلینوژن | رنگی | بی رنگ | رنگی | بی رنگ |
وجود پورفوبیلینوژن | بی رنگ | رنگی | بی رنگ | رنگی |
وجود سایر مواد | بی رنگ | رنگی (کم رنگ ) | رنگی (کم رنگ ) | بی رنگ |
* دفع ادراری همزمان اوروبیلینوژن و پورفوبیلینوژن سبب ایجاد رنگ قرمز در هر دو فاز و هر دو لوله می شود.
* در صورتی که دفع اوروبیلینوژن زیاد باشد ممکن است هر دو فاز لوله کلروفرمی قرمز شود. برای تمایز این حالت از وجود همزمان اوروبیلینوژن و پورفوبیلینوژن لازم است استخراج کلروفرمی بر روی مایع رویی لوله کلروفرمی انجام شود. در صورتی که مایع رویی قرمز نبود آنگاه دفع مقادیر زیاد اوروبیلینوژن مطرح می شود.
اگر دفع مقادیر بیلی روبین به درون روده مختل شود، سطح طبیعی دفع اوروبیلینوژن در ادرار کاهش می یابد و یا اصلا دفع نمی شود. از علل این اتفاق می توان به انسداد مجاری صفراوی اشاره کرد. در این موارد مدفوع بی رنگ می شود. کاهش دفع اوروبیلینوژن در ادرار را می توان به کلستاز ، التهاب حاد مجاری صفراوی و سرطان پانکراس مرتبط دانست. در مدت درمان با آنتی بیوتیک، سرکوب باکتری های فلور نرمال روده باعث جلوگیری از تبدیل بیلی روبین به اوروبیلینوژن می شود که باعث کاهش دفع اوروبیلینوژن از ادرار می شود.
تست | در افراد سالم | بیماری های همولیتیک | بیماری های کبدی | انسداد مجاری صفراوی |
اوروبیلینوژن ادرار | در محدوده طبیعی | افزایش یافته | افزایش یافته | کاهش یافته و یا عدم وجود |
بیلی روبین | منفی | منفی | منفی / مثبت | مثبت |
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
1 – 4 Days: 0.3 – 1
5 – 365 Days: 0.2 – 0.45 (Female)
5 – 365 Days: 0.2 – 0.5 (Male)
1 – 3 Years: 0.2 – 0.7
4 – 14 Years: 0.3 – 0.7
14 – 19 Years: 0.5 – 1 (Female)
14 – 19 Years: 0.5 – 1.3 (Male)
20 – 150 Years: 0.3 – 1.4