سیستم ادراری (قسمت دوم)

• ادرار زرد رنگ: رنگ زرد ادرار به دلیل وجود رنگدانه های اوروبیلین است که در فرآیندهای سوخت و ساز بدن به طور طبیعی ساخته می شود و مقدار رنگدانه تولید شده تحت تاثیرسوخت وساز بدن است. رنگ ادرار در حالت نرمال و طبیعی رنگ زرد روشن است و وزن مخصوص (G) آن پایین است. در بیمارانی که قند خون بالا دارند استثنا است، این افراد رنگ ادرار طبیعی دارند اما وزن مخصوص آنها بالا است.
• ادرار بی رنگ: ادرار بی رنگ ( Color lees ) در اثر مصرف حجم بالای مایعات ، نفریت مزمن، دیابت ملیتوس درمان نشده، دیابت بی مزه، مصرف الکل، کافئین و … دیده می شود.
• ادرار نارنجی (Orange ): غلیظ شدن ادرار می تواند به دلیل تب، تعریق، استفاده اندک از مایعات، خوردن مقادیر بالای ویتامینA یا هویج و یا مصرف داروهای خاص ( فنازوپیریدین/نیتروفورانتوئین ) و دارو‌هایی که تورم و تحریک را کاهش می‌دهند، باشد. برخی دارو‌های شیمی درمانی نیز رنگ ادرار را به سمت نارنجی می برند.
• ادرار سبز (Green ): عفونت باکتریایی سودوموناس و دفع ایندیکان می تواند رنگ ادرار را به سبز تا آبی تغییر دهد.

دریرقان انسدادی، رنگدانه های صفراوی دفع شده و رنگ ادرار از زرد متمایل به قهوه ای تا زرد متمایل به سبز تغییر می کند. رنگدانه سبز مربوط به وجود بیلی وردین است.           

• ادرار شیری رنگ: ادرار دارای چربی، شیری رنگ است.
• ادرار قرمز رنگ: معمول ترین دلیل رنگ قرمز ادرار وجود گلبول های قرمز، هموگلوبین آزاد( Hemoglobinuria)، میوگلوبین (Myoglobinuria) و یا وجود رنگدانه اورواریترین ( در بیماران تب دار) می باشد. پورفیرینوری در بعضی از انواع پورفیرینوری ادرار ممکن است باعث رنگ قرمز ادرار شود. در ادرار قلیایی، رنگ فنل سولفون فتالئین می تواند علت رنگ قرمز ادرار باشد.در افرادی که حساسیت متابولیکی ارثی به چغندرقند دارند، پس از مصرف چغندر رنگ ادرارشان قرمز می شود. علت قرمزی آن وجود رنگدانه آنتوسیانین(Anthocyanin ) می باشد. ادراری که گلبول قرمز و رنگدانه هم (Heme) دارد، می تواند رنگ صورتی تا سیاه داشته باشد که به مقدار گلبول قرمز، pH ادرار و مدت زمان تماس رنگدانه با ادرار بستگی دارد. به طور مثال در شرایط اسیدی ادرار، در اثر اکسیدشدن هموگلوبین، متهموگلوبین با رنگ تیره تولید می شود که شدت رنگ به مدت تماس بستگی دارد. امکان انجام این واکنش در بدن در ناحیه مثانه- کلیه و یا در خارج از بدن صورت می گیرد.  این واکنش می تواند هم در بدن یعنی مثانه و  کلیه ها و همچنین در خارج از بدن در اثر ماندن ادرار صورت بگیرد.
• ادرار سیاه رنگ: علت رنگ قهوه ای تیره تا سیاه ادرار آلکاپتونوری ( Alkaptonuria ) است. این بیماری یک نقص متابولیکی بوده و با دفع هوموجنتسیک اسید ( Homogentisicacide) در ادرار مشخص می شود. در این حالت وقتی که ادرار به تازگی از مثانه خارج می شود رنگ طبیعی دارد اما بعد از گذشت مدت زمانی ادرار به رنگ تیره در می آید. مبتلایان به ملانومای بدخیم رنگدانه بی رنگ ملانورمن دفع می کنند که با قرار گرفتن در معرض نور به ملانین تبدیل شده و موجب سیاهی رنگ ادرار می گردد.