Strongyloides
stercoralis
این انگل از دسته نماتودها است.انسان میزبان اصلی استرونژیلوئیدس استرکورالیس است. در ایران بیشتر در سواحل گرم و مرطوب دریای خزر مشاهده می شود.
بیماری زایی و علائم
دارای چهار مرحله است:
- مرحله نفوذ لارو که اکثرا بدون علامت است و گاهی با خارش و کهیر موسوم به خارش خاک یا خارش شبنم همراه است.
- مهاجرت ریوی: موجب پنومونی یا برونکوپنومونی همراه با افزایش شدید ائوزینوفیل خون، سندروم لوفلر و انسداد مجاری تنفسی می شود.
- مرحله استقرار کرم بالغ (مرحله گوارشی): شایع ترین علامت نفخ شکم است.با قطع حرکات دودی و ادم موجب انسداد روده می شود.علائم به صورت اسهال، بی اشتهایی، سوءجذب و تهوع می باشد.
سندروم افزایش عفونت: به حالت خود آلودگی و با افزایش بی رویه کرم ها در روده و حضور بسیار زیاد لارو ها در خارج روده به خصوص ریه اطلاق می شود.این سندروم در افراد دارای نقص سیستم ایمنی با درمان کورتیکواستروئیدها مشاهده می شود و به استرونژیلوئیدیازیس منتشره (Strongyloidiasis) معروف است.
چرخه زندگی
- مسیر مستقیم ( تکثیر غیر جنسی که معمولا در مناطق سردسیر انجام می شود-زندگی انگلی): در صورت نا مساعد بودن شرایط محیطی لارو رابتیدوئید () از مدفوع خارج و 2 بار پوست اندازی می کند تا به یا لارو فیلاریفرم تبدیل شود.لارو خاصیت آلوده کنندگی دارد.
- مسیر غیر مستقیم (تکثیر جنسی که معمولا در مناطق گرمسیر انجام می شود-آزاد زی):هرگاه شرایط مساعد باشد لارو بعد از چهار بار پوست اندازی به کرم های نر و ماده تبدیل می شود که تخم ریزی کرده و سیکل زندگی در خارج از بدن ادامه می یابد.
- خود آلودگی داخلی: در صورتی که فرد دارای این انگل، مبتلا به یبوست، سل و لنفوم روده ای شود یا مصرف زیاد آنتی بیوتیک و کورتیکوئیداستروئید ها را داشته باشد لارو در روده به تبدیل می شود و از جدار روده عبور می کند سپس ممکن است به مغز و ریه مهاجرت کرده و پس از بازگشت به روده تبدیل به کرم بالغ شود.
- خود آلودگی خارجی: پس از خروج از مدفوع ممکن است تعدادی از لارو ها در مخرج از به تبدیل شوند.با نفوذ به پوست، خون، ریه و در نهایت روده مهاجرت کرده و سپس بالغ می شوند.
تشخیص
روش معمول آزمایش مدفوع و شناسایی لارو است که معمولا در چهار نوبت نمونه گیری می شود.گلبول های سفید از نوع ائوزینوفیل و لارو در خلط دیده می شود. آزمایش های سرولوژیک مثل الایزا و روش ایمونوفلوئورسانس غیر مستقیم در تشخیص از دقت بالایی برخورداراند
. مورفولوژی
کرمی است کوچک، بی رنگ، نیمه شفاف با کوتیکول مخطط ظریف و حفره دهانی کوچک که دارای یک مری طویل، نازک و استوانه ای است. اندازه کرم نر mm 0/7 و کرم ماده 1 mm است.کرم نر 2 اسپیکول و کرم ماده 2 تخمدان و 2 رحم دارد.تخم دارای جدار نازک و شفاف به اندازه ی 40X70میکرون است و با تنها یک ردیف تخم این نماتود دارای کمترین تعداد تخم بین نماتودها است.دو نوع زندگی انگلی و آزاد زی برای کرم وجود دارد.عده ای معتقدند در شکل زندگی انگلی، کرم نر وجود ندارد و کرم ماده از طریق پارتئوژنز(Parthenogenesis – بکرزائی) تولید مثل می کند.اما نظر عده دیگری، کرم نر وجود دارد اما پس از جفت گیری از بین می رود.
درمان
داروی انتخابی تیابندازول است.در نوع منتشره ایورمکتین تجویز می شود و پاسخ به درمان متفاوت است و طول عمر کرم می تواند به 65 سال هم برسد.