Fibrin Degradation Product(FDP)
1- این تست به چه نام‌های دیگری شناخته میشود؟
Fibrin Split Product(FSP)
Fibrin Breakdown Products
2- هدف از انجام تست چیست؟
در فرآیند هموستاز رگ‌های خونی، پلاکت‌ها و رشته فیبرین با ایجاد لخته خونی در متوقف کردن خون نقش دارند. پروتئین فیبرین با تشکیل رشته به انعقاد خون کمک می‌کند.این رشته ها تا زمان بهبود زخم باقی می‌مانند و در نهایت شروع به حل شدن می‌کنند. ذراتی که از حل شدن لخته های خونی آزاد می‌شوند، FDPنام دارند. آنزیم پلاسمین رشته فیبرین لخته را تجزیه و محصولاتی به نام های X,Y,DوE تولید می‌کند. این محصولات نوعی مهارکننده انعقاد در سیستم گردش خون بشمار می‌روند و از لخته شدن خون جلوگیری می‌کنند.
در فرایندهای مختلف پاتولوژیک که با تشکیل و تجزیه لخته همراه است، افزایش سطح FDPمشاهده میشود. برای تایید تشخیص بیماری‌های ترومبوآمبولی مانندDIC تست FDP درخواست میشود. این تست سطح FDP خون را اندازه گیری می‌کند.
3- این تست چه زمانی در خواست میشود؟
-در بیماری Venous thromboembolism (VTE) با علائم درد در یکی از پاها، تورم پا یا ادم و کبودی و تغییر رنگ پا
– در بیماری امبولی تنفسی با علائم تنگی نفس شدید، سرفه همراه با خلط خونی، درد قفسه سینه در ناحیه ریه و ضربان سریع قلبی
-در بیماری انعقاد درون رگی منتشر(DIC) با علائم خون‌ریزی لثه، تهوع، استفراق، دردشدید ماهیچه، تشنج و کاهش خروجی ادرار
-برای ارزیابی روند درمان در بیماران مبتلا به DIC
-این تست برای تشخیص افتراقی بیماری امبولی تنفسی و VTE با بیماری‌هایی که علائم مشابه ایجاد می‌کنند
4- تست‌های آزمایشگاهی مکمل FDP کدام اند؟
: PTT این آزمون تمامی فاکتورهای انعقادی مسیر داخلی (به جز پلاکت ها) را با اندازه گیری زمان لازم برای تشکیل لخته فیبرینی بعد از اضافه کردن کلسیم و امولسیون فسفولیپید به نمونه پلاسما ارزیابی می‌کند.
: PT این آزمون زمان مورد نیاز برای تشکیل لخته در یک نمونه سیتراته پلاسما را بعد ازافزودن یون کلسیم و ترومبوپلاستین بافتی اندازه گیری می‌کند. برای برآورد کلی فاکتورهای انعقادی مسیر خارجی V،Vǁ و X و پروترومبین و فیبرینوژن این روش ایده آل است.
فیبرینوژن: این آزمون سطح فیبرینوژن پلاسما برای انعقاد را اندازه‌گیری می‌کند. کمبود فیبرینوژن(فاکتورǀ)می‌تواند منجر به اختلالات خون‌ریزی دهنده خفیف تاشدید گردد.
: D-Dimerمحصولات ناشی از تجزیه‌ی لخته (فیبرین)، FDPنام دارد. D-Dimer جز این محصولات محسوب میشود که از قطعات متفاوت و شبکه‌ای فیبرین تشکیل شده است. در شرایطی که خطر ترومبوز یا آمبولی وجود دارد، اندازه‌گیری D-Dimer برای تشخیص کمک‌کننده است.
5- چه نوع نمونه‌ای برای این تست درخواست میشود؟
نمونه خون ،مایع مغزی- نخاعی و ادرار
6- مراجعه کننده قبل از انجام آزمایش باید چه شرایطی را رعایت کند؟
-مصرف داروهای باربیتورات، هپارین، استرپتوکیناز و اوروکیناز قبل از انجام آزمایش باعث افزایش کاذب مقدار FDP میشود.
7- نحوه جمع‌آوری نمونه چگونه است؟
نمونه خون وریدی با رعایت نکات زیر جمع‌آوری میشود:
– قبل از جمع آوری نمونه، مراجعه کننده احراز هویت میشود.
– قبل از نمونه گیری، از حساسیت های مراجعه کننده به ضدعفونی کننده ها و لاتکس سوال میشود.
-داروهای مصرفی سوال و سپس ثبت می‌شوند.
-ظرف‌های نمونه‌گیری متناسب با تست انتخاب میشود. ظرف‌های حاوی ترومبین و مهارکننده فیبرینولیز(reptilase، aprotinin و calcium) مناسب هستند.
– قبل از انجام آزمایش، متناسب با روش انجام و شرایط فیزیولوژیک تست، رژیم غذایی برای مراجعه کننده در نظر گرفته میشود. این آزمایش نیاز به ناشتایی ندارد.
8- بهترین روش‌های انجام تست کدام اند؟
روش‌های تجمع استافیلوکوکی، آزمایش ممانعت از آگلوتیناسیون گلبول‌های قرمز مجاور شده با اسید تانیک و آزمایش آگلوتیناسیون لاتکس برای اندازه گیری FDP استفاده میشود.
آزمایش آگلوتیناسیون لاتکس: سرم بیمار با ذرات لاتکس آغشته به آنتی بادی ضد فیبرینوژن و اجزای E و D مجاور میشود. سرم بیمار در رقت‌های مختلف تهیه میشود سپس آخرین رقت مورد نظر که آگلوتیناسون در آن مشاهده میشود در عدد دو ضرب و به عنوان میزان تقریبی FDP گزارش میشود.
آزمایش ممانعت از آگلوتیناسیون: در این روش از گلبول‌های قرمز معرف آغشته به اسید تانیک و فیبرینوژن استفاده میشود. آنتی بادی ضدفیبرینوژن به سرم بیمار اضافه سپس گلبول‌های قرمز معرف اضافه میشود. عدم تشکیل آگلوتیناسیون نشانه وجود FDPاست، زیرا از واکنش آنتی بادی ضدفیبرینوژن با گلبول‌های قرمز معرف جلوگیری کرده است.
آزمایش تجمع استافیلوکوکی:میکروب استافیلوکوک در حضور فیبرینوژن، اجزاء اولیه ونهایی FDPآگلوتینه تشکیل می‌دهد.
نکته: حضور فیبرینوژن در همه‌ی روش‌های آزمایشگاهی، به عنوانFDP اندازه گیری و با نتیجه آزمایش تداخل دارد. بنابراین لوله نمونه باید قبل از انجام آزمایش، برای تشکیل کامل لخته به مدت 30 دقیقه در دمای 37 درجه نگهداری شود. خون کامل حاوی ترومبین و مهارکننده فیبرینولیز برای انجام آزمایش مناسب است.
9- چه عواملی باعث تداخل و ایجاد نتایج کاذب در انجام تست میشود؟
-عدم رعایت شرایط قبل از انجام آزمایش
-عدم رعایت نحوه نمونه گیری صحیح
– سطح FDP خون در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید، پیوند کلیه و جراحی قلب، عفونت میوکاردیال حاد، کارسینوما و گرفتگی عروق ریوی، استرس و ورزش افزایش می‌یابد.
10-نتایج این تست چگونه گزارش میشود؟
دامنه‌های نرمال مرجع، برحسب روش انجام تست متفاوت است. در آزمایشگاه تشخیص پزشکی وحید برای اندازه گیری FDP نمونه خون از روش آگلوتیناسیون لاتکس استفاده میشود.
نتیجه آزمایش FDP نمونه خون با روش آگلوتیناسیون لاتکس به صورت زیر گزارش میشود:
Normal: 0-5 µg/ml
نتیجه مثبت آزمایش FDP در شرایط زیرمشاهده میشود:
-انعقاد درون رگی منتشر(DIC) در مرحله فیبرینولیز ثانویه
– ترومبوز وریدی مانند Venous thromboembolism (VTE)
-نارسایی های کلیوی و کبدی
-امبولی تنفسی
– Preeclampsiaدر دوران بارداری
-حملات قلبی(MI)
-بدخیمی، التهاب و عفونت شدید
نکته: اندازه گیریFDP مایع نخاعی در بیماران مبتلا به خون‌ریزی ساب آراکنوئید (SAH) انجام میشود. نتیجه آزمایش در افراد مبتلا به این بیماری معمولا مثبت میشود. عکس شماره4
اندازه گیری FDP نمونه ادرار به عنوان شاخص حساس در بیماران کلیوی محسوب میشود.
تهیه شده توسط:
واحد تحقیق و توسعه (R & D) آزمایشگاه پاتوبیولوژی وحید
تهیه شده توسط واحد تحقیق و توسعه (R & D) آزمایشگاه پاتوبیولوژی وحید
:References
- Laboratory Test Handbook
- https://labtestsonline.org
- Laboratory and Diagnostic Tests A MANUAL OF