C-peptide
1- این تست به چه نام‌های دیگری شناخته می‌شود؟
Insulin C-peptide, Connecting Peptide Insulin, Proinsulin C-peptide
2- هدف از انجام تست چیست؟
هدف از انجام این آزمایش عبارتست از:
- ارزیابی تولید انسولین توسط سلولهای بتا پانکراس
- تعیین علت افت قند خون
C-پپتید زنجیره ای کوتاه از اسیدهای آمینه است که به عنوان یک محصول جانبی در مسیر تولید انسولین به جریان خون آزاد می شود. این آزمایش میزان C-پپتید را در خون یا گاها در نمونه ادرار اندازه گیری می کند.
پرو‌انسولین مولکول غیرفعالی است که در درون سلولهای بتا پانکراس، به یک مولکول C-پپتید و یک مولکول انسولین تبدیل می شود. انسولین برای انتقال گلوکز به سلولهای بدن بسیار حیاتی است. هنگامی که انسولین از سلولهای بتا پانکراس در پاسخ به افزایش سطح گلوکز خون به داخل جریان خون آزاد می شود، مقادیر برابری از C-پپتید نیز به جریان خون آزاد می شود. از آنجا که میزان تولید C-پپتید و انسولین برابر است، اندازه گیری C-پپتید به عنوان یک مارکر تولید انسولین مفید است. به خصوص، آزمایش C-پپتید می تواند برای ارزیابی میزان انسولین تولید شده در داخل بدن (درون زا) و نیز افتراق آن از انسولین مصرف شده به عنوان درمان دیابت (برون زا) که باعث تولید C-پپتید نمی شود، مورد استفاده قرار می گیرد. این آزمایش ممکن است همراه با آزمایش انسولین یا آزمایش قند خون انجام شود.
3- این تست چه زمانی درخواست می‌شود؟
در موارد زیر به انجام آزمایش C-پپتید نیاز است:
- شک بالینی به وجود مقاومت به انسولین
- اطلاع پزشک از تولید انسولین به میزان کافی در بیماران دیابتی
- دیابت طبقه بندی نشده
- بررسی علت هایپوگلیسمی
4- تست‌های آزمایشگاهی مکمل این آزمایش کدامند؟
Insulin, Blood Sugar (BS), Fasting Blood Sugar (FBS), Oral Glucose Tolerance Test (OGTT)
5- چه نوع نمونه‌ای برای این تست درخواست می‌شود؟
نمونه خون، نمونه ادرار
6- مراجعه کننده قبل از انجام آزمایش باید چه شرایطی را رعایت کند؟
معمولاً قبل از انجام این تست نیاز به رعایت شرایط ناشتایی می باشد.
7- نحوه جمع‌آوری نمونه چگونه است؟
برای این آزمایش، خونگیری از ورید بازویی انجام می شود. قبل از نمونه گیری، فرد مراجعه کننده باید داروهایی که مصرف می کند به همراه آخرین زمان مصرف دارو را به اطلاع پرسنل نمونه گیر در آزمایشگاه برساند.
8- روش انجام تست چیست؟
برای انجام این آزمایش از روش های زیر استفاده می شود:
- Electrochemiluminescence immunoassay (ECLIA)
- Chemiluminescence immunoassay (CLIA)
- Enzyme immunoassay (EIA)
9- چه عواملی باعث تداخل و ایجاد نتایج کاذب در انجام تست می‌شود؟
- نارسایی کلیه موجب افزایش C-پپتید می گردد.
- داروهایی که می توانند میزان C-پپتید را افزایش دهند عبارتند از: سولفونیل‌اوره، بتامتازون، دفروکسامین، گلیمپراید، گلیبوراید، اینداپامید، ایزوپروترنول، داروهای ضد بارداری خوراکی، پردنیزون، تربوتالین
- داروهایی که می توانند میزان C-پپتید را کاهش دهند عبارتند از: آتنولول، کلسی‌تونین، میگلیتول
10- نتایج این تست چگونه گزارش می‌شود؟
میزان طبیعی C-پپتید در آزمایشگاه وحید بر حسب ng/ml بصورت ذیل می باشد، اگرچه این میزان در هر آزمایشگاه و هر سن و جنس متفاوت است.
Adult : 0.8-4.2
Children : 0.4-2.2
افزایش C-پپتید در موارد زیر مشاهده می‌شود:
- هایپرانسولینمی اندوژن (انسولینمی)
- مصرف داروهای کاهنده قند خون خوراکی
- پیوند پانکراس یا سلول های بتا
- نئوپلاسم های ترشح کننده انسولین (تومور سلولهای جزایر لانگرهانس)
- دیابت شیرین نوع 2
کاهش C-پپتید در موارد زیر مشاهده می‌شود:
- دیابت شیرین نوع 1
- پانکراتکتومی رادیکال (برداشتن کل پانکراس)
- هایپوگلایسیمی ناشی از مصرف عمدی انسولین