AST - ALT (SGOT - SGPT)
این تست به چه نام‌های دیگری شناخته میشود؟
-آسپارتات آمینو ترانسفراز AST- SGOT -GOT -Aspartate Aminotransferase
-آلانین آمینو ترانسفراز ALT – SGPT- GPT- Alanine Aminotransferase
هدف از انجام تست چیست؟
اندازه گیری سطح فعالیت دو آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) و آلانین آمینوترانسفراز (ALT) در سرم میتواند راهنمای خوبی در تشخیص آسیب های بافتی کبد و قلب باشد. AST وALT دو آنزیمی هستند که به طور عمده در کبد دیده می شوند، اما آنزیم AST را در بافتهایی که فعالیت متابولیکی بالایی دارند مثل: پانکراس ، کلیه، گلبول های قرمز،سلول های قلبی ،عضلات اسکلتی می توان یافت. مقادیر آنزیمی ALT در تشخیص اولیه بیماری های کبدی و نظارت بر دوره درمان هپاتیت ها،سیروز همراه با نکروز و بررسی اثر داروها پس از دارودرمانی کاربرد دارند.
در آسیب های کبدی ALT سریعتر از AST افزایش یافته و ارتباط بیشتری با بیماری های کبدی دارد.از طرفی در سکته قلبی سطح افزایش یافته آنزیم AST دیده میشود.هنگامی که بافتی از بدن یا عضوی مانند کبد یا قلب دچار درگیری یا آسیبی شده باشد، این دو آنزیم به خون میریزند و باعث افزایش سطح فعالیت سرمی آنها میشود.وسعت آسیب دیدگی ارتباط مستقیمی با افزایش سطح سرمی این دو آنزیم دارد.
*NAFLD: Non-alcoholic fatty liver disease
*EtOH: ethanol alcohol
*HELLP: Hemolysis (elevated LDH), Elevated Liver enzymes (ALT & AST) and Low Platelets (Thrombocytopenia)
در آسیب های شدید،سطح آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) 10 تا 20 برابر بیشتر از محدوده طبیعی و سطح آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) تا 50 برابر محدوده طبیعی افزایش میابد.همچنین نسبت در بعضی شرایط میتواند به افتراق آسیب دیدگی کبد از سایر بافت ها کمک کند. به طوری که کاهش این نسبت(به معنی افزایش هرچه بیشتر ALT)دلالت بر آسیب دیدگی کبد دارد.
این دو تست چه زمانی درخواست میشود؟
هر دو تست به عنوان یکی از آزمایش های چکاپ(پایش عمومی سلامت) انجام می شوند.
*آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST)
- تشخیص افتراقی بیماری های حاد کبدی
- پایش مسیر پیشرفت بیماری های کبدی و قلبی
- تشخیص سکته قلبی همراه با سطوح افزایش یافته CK-MB و LDH
*آلانین آمینوترانسفراز (ALT)
- تشخیص بیماری سلول های کبدی و نظارت بر درمان این بیماری ها
- اثرات داروها بعد از مصرف
- یرقان با منشا کبدی
- انسداد صفراوی
- سیروز کبدی
تست‌های آزمایشگاهی مکمل این آزمایش کدامند؟
ALP, Gamma-Glutamyl Transferase (gGT), Hepatitis A Testing, Hepatitis B Testing, Hepatitis C Testing ,Albumin, Total protein
چه نوع نمونه‌ای برای این تست درخواست میشود؟
-نمونه خون
مراجعه کننده قبل از انجام آزمایش باید چه شرایطی را رعایت کند؟
- نیازی به ناشتا بودن نیست
- فعالیت بدنی شدید موجب افزایش کاذب شده و از نمونه گیری باید اجتناب شود.
- تزریق عضلانی(IM) میتواند باعث افزایش سطح آنزیم آسپارتات آمینو ترانسفراز AST شود
نحوه جمع آوری نمونه چگونه است؟
برای این آزمایش، خونگیری از ورید بازویی انجام می شود. قبل از نمونه گیری، فرد مراجعه کننده باید داروهایی که مصرف می کند به همراه آخرین زمان مصرف دارو را به اطلاع پرسنل نمونه گیر در آزمایشگاه برساند.
تداخلات
- داروهای ضد فشار خون
- ضدانعقاد های کومارینی (داروهای ضدانعقاد تزریقی شامل هپارین، هیرودین، و مشتقات این مواد طبیعی)
- داروهای ضدبارداری خوراکی(OCP)
- داروهای : استامینوفن،آلوپورینول،آمپیسیلین،کاربامازپین،سفالوسپورین ها
شرایط رد نمونه
وجود همولیز باعث رد نمونه می شود.
نتایج این تست چگونه گزارش میشود؟
با توجه به تنوع کیتهای اندازه گیری AST و ALT ،مقادیر محدوده طبیعی در آزمایشگاه ها متفاوت است.در آزمایشگاه وحید مقادیر طبیعی به صورت زیر گزارش می شود:
افزایش آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) در موارد زیر مشاهده میشود
- سکته قلبی
- کم کاری تیروئید
- هپاتیت حاد و مزمن (ALT>AST)
- درماتومیوزیت(یک بیماری التهابی که با ضعف عضلانی و بثورات پوستی مشخص همراه است.)
- سیروز کبدی
- پلی میوزیت(یک بیماری التهابی عضلانی)
- مونونوکلئوز عفونی( بیماری عفونی است که توسط ویروس اپشتین–بار ایجاد میشود. )
- دیستروفی پیشرونده عضلات(بیماری که باعث تخریب یا اختلال در بافت ماهیچه ای می شود.)
- نکروز( بافت‌مردگی)کبدی
- آنمی همولیتیک
- سرطان کبد
- شوک
- هپاتیت الکلی
- مصرف قارچ سمی
- سندروم رِی(Reye’s syndrome) (یک اختلال نادر که باعث آسیب مغزی و کبدی می شود)
- ترومای عضله اسکلتی(آسیب دیدگی، ضربه، جراحت، شوک)
- آنمی همولیتیک حاد
- همچنین فعالیت این آنزیم در بیماری های حاد کلیوی ،کتواسیدوز دیابتی،کمبود ویتامینB6،ازوتمی(ناتوانی کلیه در دفع نیتروژن) و اورمی(افزایش اوره) کاهش میابد.کاهش این آنزیم به طور معمول و خفیف در دوره بارداری دیده میشود.
افزایش آلانین آمینو ترانسفراز(ALT) در موارد زیر مشاهده میشود
- سیروز و تومور کبدی
- یرقان انسدادی و پانکراتیت
- مونونوکلئوز عفونی
- سوختگی شدید
- ترومای ماهیچه های مخطط
- سیروز الکلی
- هپاتیت ویروسی
- پلی میوزیت
- چاقی
بررسی AST و ALT از نظر بیوشیمیایی
آمینواسیدها از یک گروه کربوکسیل(COOH) و گروه آمینو(NH2) متصل به کربن آلفا تشکیل شده اند.اما تفاوت آنها در گروه های جانبی یا گروه R است.در بدن 20 نوع آمینواسید طبیعی وجود دارد که در فرآیند پروتئین سازی نقش دارند.اما به غیر از پروتئین سازی آمینواسیدها نقش مهمی در تامین انرژی متابولیکی بدن در شرایط خاص دارند.دو آنزیم AST و ALT اولین مرحله ی تجزیه ی اغلبِ آمینواسیدها،یعنی عمل ترانس آمیناسیون را انجام می دهند.طی فرآیند ترانس آمیناسیون گروه آمینوی متصل به کربن آلفا جدا شده و به ترکیبی دیگر انتقال داده میشود و یا به صورت اوره(طی فرآیند چرخه اوره به اوره تبدیل میشود.)در ادرار دفع میشود.درنتیجه آمینواسید تبدیل به یک آلفا-کتو اسید می شود که طی فرآیند گلوکونئوژنز،از آلفا-کتواسید،گلوکز ساخته می شود.
تجزیه آمینو اسید ها در شرایط خاصی اتفاق می افتد که به سه دسته تقسیم می شوند:
- تامین انرژی مصرفی مورد نیاز بدن:درگرسنگی هایی که مدت زمانی بیش از 72 ساعت ادامه داشته باشد و یا دیابت قندی کنترل نشده (که کربوهیدراتها در دسترس نیستند و یا به مقادیر کم مصرف میشوند)،از آمینواسید های برای تامین انرژی مورد نیاز بدن از طریق گلوکونئوژنز استفاده میشود.
- تخریب و دفع آمینواسید: در هنگام نوسازی پروتئین ها(تخریب و ساخت طبیعی) در صورت عدم نیاز به ساخت پروتئین جدید بعضی از آمینواسید های آزاد شده در هنگام تخریب پروتئین وارد مسیر اکسیداتیو میشوند.
- مصرف غذای غنی از پروتئین و آمینواسیدها:در صورتی که مقدار پروتئین یا آمینواسید مصرفی بیشتراز مقدار مورد نیاز بدن باشد مقادیر اضافی کاتابولیزه میشوند.(آمینواسید ها توانایی ذخیره شدن ندارند.)
تهیه شده توسط:
واحد تحقیق و توسعه (R & D) آزمایشگاه پاتوبیولوژی وحید
محمد حسین حسینی، دکتر محمد وحید دستجردی
تهیه شده توسط واحد تحقیق و توسعه (R & D) آزمایشگاه پاتوبیولوژی وحید: محمد حسین حسینی، دکتر محمد وحید دستجردی
:References
- A Manual of Laboratory and Diagnostic Tests
- Principles of Biochemistry- Lehninger
- www.ncbi.nlm.nih.gov
- www.healthline.com
- www.mayocliniclabs.com