Aldolase
1- این تست به چه نام های دیگری شناخته می‌شود؟
Aldolase Serum
Fructose Bisphosphate Aldolase
2- هدف از انجام تست چیست؟
این آزمایش برای اندازه‌گیری آنزیم آلدولاز استفاده می‌شود. این آنزیم به شکل تترامر در سراسر بافت های بدن (عمدتاً در بافت عضلانی) یافت می‌شود. ایزو آنزیم آلدولاز با فرم مولکولی AAAA در ماهیچه‌های اسکلتی، BBBB در کبد، CCCC در مغز و ایزوآنزیم ACCC نیز به مقدار کم در بافت‌ها تولید می‌شود.
آنزیم آلدولاز در فرآیند گلیکولیز، گلوکز را در غیاب اکسیژن به فرم انرژی ATPتبدیل می‌کند. در این فرایند فروکتوز 1،6-دی فسفات به دی هیدروکسی استون فسفات و گلیسرآلدئید 3-فسفات تبدیل می‌شود. سرانجام در اثر فعالیت این آنزیم گلوکزهای موجود در بافت ها به لاکتات تبدیل می‌شوند.
در صورت آسیب عضلانی سطح این آنزیم در خون افزایش می یابد. امروزه آزمایش کراتین کیناز با اختصاصیت زیاد برای آسیب‌های عضلانی، جایگزین این آزمایش شده است.
3- این تست چه زمانی در خواست می‌شود؟
این تست معمولاً در افراد با علائم آسیب عضلانی درخواست می‌شود. این علائم شامل:
-درد عضلانی
-ضعف عضلانی
– ادرار تیره (ممکن است ادرار به علت حضور میوگلوبین یا مواد دیگر آزاد شده از عضلات آسیب دیده، تیره شود.)
مانیتور کردن درمان در بیماران دیستروفی عضلانی دوشن
برای ارزیابی روند درمان افراد مبتلا به بیماری درماتومیوزیت(التهاب بافت همبند) با مصرف داروهای استروئیدی از تست‌های آلدولاز و کراتین کیناز استفاده می‌شود.
برای افتراق بین بیماری‌های نوروژنیک و عضلانی از تست آلدولاز استفاده می‌شود. به این صورت که در بیماری‌های عصبی مانند میاستنی گراویس و مالتیپل اسکلروزیس مقدار این آنزیم افزایش نمی‌یابد.
4- تست‌های آزمایشگاهی مکمل آلدولاز کدام اند؟
کراتین کیناز: آنزیم کراتین کیناز با غلظت بالا در قلب و ماهیچه‌های اسکلتی و با غلظت پایین در بافت مغز یافت می‌شود. به علت نقش این آنزیم در کاتابولیسم طبیعی بافت، مقدار بالاتر از حد نرمال این آنزیم نشان دهنده تروما به بافت حاوی کراتین کیناز است.
این تست برای آسیب‌های قلبی و ماهیچه‌ای نسبت به آلدولاز اختصاصی‌تر است زیرا سطح آن در دیگر ارگان‌های بدن ناچیز است.
5- چه نوع نمونه ای برای این تست درخواست می‌شود؟
نمونه خون
6- مراجعه کننده قبل ازانجام آزمایش باید چه شرایطی را رعایت کند؟
-مصرف داروهای کورتیکوتروپین، دیکلوفناک، ایتراکونازول، لوواستاتین، نیاسین و … قبل از انجام آزمایش باعث افزایش کاذب آلدولاز نمونه خون می‌شود.
– مصرف داروی پروبوکل قبل از انجام آزمایش باعث کاهش کاذب آلدولاز نمونه خون می‌شود.
7- نحوه جمع آوری نمونه چگونه است؟
نمونه خون وریدی با رعایت نکات زیر جمع آوری می‌شود:
– قبل از جمع آوری نمونه، مراجعه کننده احراز هویت می‌شود.
– قبل از نمونه گیری، از حساسیت‌های مراجعه کننده به ضدعفونی کننده‌ها و موادلاتکس سوال شود.
– داروهای مصرفی سوال و سپس ثبت می‌شوند.
-ظرف‌های نمونه گیری متناسب با تست انتخاب می‌شود. برای این آزمایش از ضد انعقادهای هپارین و EDTA می‌توان استفاده کرد.
– قبل ازانجام آزمایش، متناسب با روش انجام و شرایط فیزیولوژیک تست، رژیم غذایی برای مراجعه کننده در نظر گرفته می‌شود. این آزمایش نیاز به ناشتایی دارد.
8- بهترین روش‌های انجام تست کدام اند؟
روش‌های متعددی برای اندازه‌گیری آلدولاز وجود دارد و رایج‌ترین آن‌ها شامل RIAو UVآنزیمی است.
در روشUV آنزیمی میزان آنزیم آلدولاز توتال اندازه گیری می‌شود و میزان ایزوآنزیم‌های مختلف تشخیص داده نمی‌شود.
در روش RIA ایزوآنزیم‌های مختلف مغز، کبد و ماهیچه‌های اسکلتی اندازه‌گیری می‌شود. این روش در آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی گسترش نیافته است.
9- چه عواملی باعث تداخل و ایجاد نتایج کاذب در انجام تست می‌شود؟
-عدم رعایت شرایط قبل از انجام آزمایش
-عدم رعایت نحوه نمونه‌گیری صحیح
10-نتایج این تست چگونه گزارش می‌شود؟
محدوده نرمال مرجع متناسب با روش انجام تست متفاوت است. در آزمایشگاه تشخیص پزشکی وحید برای اندازه گیری آلدولاز نمونه خون از روشUV آنزیمی استفاده می‌شود.
نتیجه آزمایش آلدولاز باUV آنزیمی به صورت زیر گزارش می‌شود:
کودکان زیر17سال:
Up to 14.5
افراد بالغ:
7.6 Up to
در شرایط زیر مقدار این آنزیم افزایش می‌یابد:
–دیستروفی عضلانی دوشن
–درماتومیوزیت
-پلی میوزیت
– تریشینوزیس
-هپاتیت
-بیماری‌های کبدی شایع
-انفراکتوس قلبی
-پانکراتیت هموراژیک
-گانگرون
-در بیماری‌های هپاتیت ویروسی حاد، آلدولاز موازی با تست ALT افزایش می‌یابد.
-در افراد جوان مبتلا به بیماری سرخک، افزایش آلدلاز و کراتین کیناز مشاهده می‌شود.
در شرایط زیر مقدار این آنزیم کاهش می‌یابد:
– بدخیمی‌های پوستی (درصورت درمان آنزیم به مقدار اولیه برمی‌گردد)
-زمانی که ماهیچه در بیماری‌هایی نظیر دیستروفی عظلانی دوشن، حجم خود را از دست می‌دهد.
Vahid Department Research & Development
تهیه شده توسط گروه تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی وحید
منابع:
www.mayocliniclabs.com
Laboratory Test Handbok