Total Hemolytic Complement – CH50 – CH1000
کمپلمان،یک سیستم آبشاری متوالی است که طی آن پروتئین هایی از حالت غیر فعال، به حالت فعال تبدیل می شوند که بیشتر مانند سیستم انعقاد خون عمل می کند.سیستم کمپلمان به عنوان بخشی از مکانیسم دفاعی بدن در برابر عفونت، اهمیت خاصی دارد.فعال شدن کمپلمان منجر به لیز سلولی، آزاد سازی هیستامین از ماست سل ها و پلاکت ها، افزایش نفوذ پذیری عروق، انقباض ماهیچه های صاف و کموتاکسی گلبول های سفید(پاسخ گلبول های سفید به محصولاتی است که در واکنش های ایمونولوژیکی ایجاد می شوند ، در آن گلبول های سفید جذب شده و در محل واکنش تجمع می یابند- بخشی از پاسخ التهابی) می شود.پروتئین های غیر فعال این سیستم تقریبا 10% گلوبولین های سرم را تشکیل می دهند.سیستم کمپلمان همچنین با سیستم انعقادی،سیستم فیبرینولیتیک(فیبرین را توسط انواع مختلف فعال کننده های پلاسمینوژن تخریب می کند) و سیستم کینین (باعث التهاب می شوند و بر فشار خون (به ویژه فشار خون پایین) تأثیر می گذارند)در ارتباط است.به هر حال فعالیت این سیستم همیشه سودمند نیست.مثلا در صورت عفونت با یک باکتری گرم منفی،سیستم کمپلمان میتواند از حالت تنظیمی خود خارج شده و صدمات شدیدی را به بدن وارد نماید.
آزمایش CH50 مسیر کلاسیک کمپلمان را بررسی می کند(ازC1 تا C9).اگر کمبودی در یکی از اجزای این مسیر وجود داشته باشد(ازC1 تا C8 )، مقدار CH50 صفر بدست می آید.کمبود در C9 باعث کاهش مقدار عددی CH50 می شود.تست دیگری به نام CH100، جایگزین CH50 است که برای بررسی سریع کمبود در سیستم کمپلمان درخواست می شود.
سیستم کمپلمان تقریبا از 25 عدد پروتئین تشکیل شده است که همگی باهم عمل می کنند و عملکرد آنتی بادی ها را در از بین بردن باکتری ها تکمیل می کنند.پروتئین های سیستم کمپلمان به صورت غیرفعال در سیستم خونی در گردش اند.هنگامی که اولین پروتئین در سری کمپلمان فعال می شود(توسط آنتی بادی قفل شده با آنتی ژن) یک اثر دومینویی ایجاد می کند.هر جز در این سیستم به نوبت عمل می کند و محصول نهایی یک استوانه است که درون دیواره سلول قرار می گیرد و در آن منفذ ایجاد می کند.با جاری شدن مایعات و مولکول ها به داخل و خارج، سلول متورم شده و منفجر می شود.
درخواست این آزمایش برای پایش برخی از بیماری های خود ایمنی، تخمین میزان تشکیل کمپلکس ایمنی و تشخیص تمامی نقص های ایمنی ارثی و اکتسابی است.اندازه گیری های متوالی CH50 برای بررسی و نظارت بر روند بیماری و درمان در آرتریت روماتوئید(بیماری خود ایمنی و التهابی است.باعث التهاب (تورم دردناک) در قسمت های آسیب دیده بدن (عمدتا مفاصل)می شود). ،لوپوس اریتماتوز سیستمی(یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به بافت های خود حمله می کند و باعث التهاب گسترده و آسیب بافتی در اندام های آسیب دیده می شود) و گلومرولونفریت(التهاب نفرون های کلیوی) انجام می شود.این تست یک مکمل مفید برای آزمایش های روماتوئید فاکتور(RF) و آنتی بادی ضد هسته (ANA) است.
ANA – RF – C3 – C4
برای این آزمایش، خونگیری از ورید بازویی انجام می شود. قبل از نمونه گیری، فرد مراجعه کننده باید داروهایی که مصرف می کند به همراه آخرین زمان مصرف دارو را به اطلاع پرسنل نمونه گیر در آزمایشگاه برساند.
نیاز به رعایت شرایط خاصی نیست.
با توجه به تنوع کیتهای اندازه گیری ،مقادیر محدوده طبیعی در آزمایشگاه ها متفاوت است.در آزمایشگاه وحید مقادیر طبیعی به صورت زیر گزارش می شود:
Absence or low : 0-50
Normal :51-150
High :>151
افزایش مقادیر کل همولیز کمپلمان با پاسخ های التهابی در ارتباط است و گذرا می باشد.یعنی زمانی که وضعیت به حالت عادی برگردد، مقادیر به سطح نرمال خود می رسند.
کاهش مقادیر کل همولیز کمپلمان به علت نقص ارثی در اجزای آن است.در کمبود C2، اختلالات خود ایمنی به صورت لوپوس اریتماتوز سیستمی رخ می دهد و تیتر آنتی بادی ضدهسته (ANA) منفی یا پایین است. کمبود C1q ممکن است باعث آنژیوادم ارثی شود.
فعال سازی مسیر آلترناتیو و تقویت مسیر کلاسیک که نیازی به “محرک ایمونولوژیک” ندارد،در شرایط زیر مشاهده شده است:
سپتی سمی بر اثر آلودگی با باکتری گرم منفی(نوعی التهاب است که سراسر بدن را فرا میگیرد و به دلیل عفونت خونی پیش میآید)
اندوکاردیت حاد باکتریایی(عفونت باکتریایی در لایه داخلی قلب یا دریچه های قلب)
گلومرولونفریت پس از استرپتوکوک(Post-Streptococcal Glomerulonephritis)
یک بیماری کلیوی است که می تواند پس از عفونت های ایجاد شده توسط باکتری هایی به نام استرپتوکوک گروه A ایجاد می شود. این عفونت ها شامل عفونت های گلو و پوست مانند گلودرد استرپتوکوک ، مخملک ، و زردی می شود. PSGN عفونت کلیه استرپتوکوکی گروه A نیست.
گلومرلونفریت پرولیفراتیو(شکلی از گلومرولونفریت ناشی از پاسخ ایمنی غیر طبیعی)
فعال سازی سیستم کمپلمان در مسیر کلاسیک توسط سیستم ایمنی در شرایط زیر رخ می دهد:
لوپوس اریتماتوز سیستمی
آرتریت روماتوئید حاد
هپاتیت
کرایوگلبولینمی(افزایش پروتئین های کرایو در خون)
CH50 فعالیت پروتئین های کمپلمان را در خون اندازه گیری می کند. اجزای کمپلمان ممکن است به صورت جداگانه یا با هم اندازه گیری شوند تا مشخص شود که سیستم به طور عادی کار می کند یا خیر. آزمون عملکردی CH50 عملکرد مسیر کلاسیک را با واسطه اجزای C1 – C9 اندازه گیری می کند. اگر این اندازه گیری خارج از محدوده طبیعی باشد ، هر یک از 9 سطح کمپلمان مختلف را می توان به صورت جداگانه اندازه گیری کرد تا به دنبال کمبودهای ارثی یا اکتسابی باشیم.