Gama-Glutamyl Transferase(GGT)
1- این تست به چه نام های دیگری شناخته می‌شود؟
Ƴ-Glutamyl Transpeptidase
2- هدف از انجام تست چیست؟
آنزیم GGT معمولاً در کبد،کلیه و پانکراس فعالیت می‌کند. اندازه‌گیری این آنزیم در خون جهت بررسی عملکرد کبد مورد استفاده قرار می‌گیرد در حالی که بالاترین غلظت GGT در کلیه یافت می شود.
حساسیت GGT در مقایسه با تست‌های آلکالین فسفاتاز و ترانس آمینازها (SGOT ،SGPT) جهت تشخیص بیماری‌های کبدی نظیر زردی ناشی از انسداد، Cholangitis (التهاب مجاری صفرا) و Cholecystitis(التهاب کیسه صفرا) بالاتر است.
این آنزیم توسط استخوان و جفت تولید نمی‌شود که این باعث افزایش اختصاصیت آن در برابر تستALP می شود.
برای افتراق بیماری‌های کبدی در کودکان و زنان باردار که آلکالن فسفاتاز و LDH آنها بالا است، تست GGTدر خواست می‌شود.
آنزیم GGT به همراه ALP و CEA، مارکر مفیدی برای تشخیص متاستازهای کبدی از سرطان‌های اولیه کولون و سینه است.
تست GGTبرای تشخیص تخریب سلول‌های کبدی و بیماری‌های مرتبط ناشی از مصرف الکل(افراد معتاد به الکل) نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ زیرا آنزیم GGT به مقدار کم الکل بسیار حساس است.
3- GGTچه زمانی در خواست می‌شود؟
این تست معمولاً برای افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی با علائم زیر درخواست می‌شود:
- ضعف، خستگی
- از دست دادن اشتها
- تهوع و استفراغ
- تورم یا درد شکم
- زردی
- ادرار تیره، مدفوع با رنگ روشن
- خارش
4-تست های آزمایشگاهی مکمل GGT کدام اند؟
ALP:
این آنزیم در بیماری‌های مختلف کبدی و استخوانی افزایش می یابد، بنابراین درخواست آن به تنهایی، باعث گمراهی در تشخیص بیماری می‌شود.
آنزیم‌هایی که معمولا همراه با بیماری‌های کبدی افزایش می یابند و در کنارGGT درخواست می‌شوند شاملAST:،ALT،LDH و (لوسین آمین پپتیداز LAP(هستند.
5- چه نوع نمونه‌ای برای این تست درخواست می‌شود؟
نمونه خون
6- مراجعه کننده قبل از انجام آزمایش باید چه شرایطی را رعایت کند؟
- مصرف داروهای استامینوفن، آلوپورینول، آزیترومایسین، باربیتورات، مروپنم و … قبل از انجام آزمایش، باعث افزایش کاذبGGT می‌شوند.
- مصرف الکل(اتانول) 24ساعت قبل از انجام آزمایش، باعث افزایش کاذب GGT می‌شود.
- مصرف داروهای استروژن کنژوگه، متوترکسات و کلوفیبرات قبل از انجام آزمایش، باعث کاهش کاذب GGT می‌شوند.
7- نحوه جمع آوری نمونه چگونه است؟
نمونه خون وریدی با رعایت نکات زیر جمع آوری می‌شود:
- قبل از جمع آوری نمونه، مراجعه کننده احراز هویت می‌شود.
- قبل از نمونه گیری، از حساسیت های مراجعه کننده به ضدعفونی کننده‌ها و مواد لاتکس سوال می‌شود.
- داروهای مصرفی سوال و سپس ثبت می‌شوند.
- ظرف‌های نمونه‌گیری متناسب با تست انتخاب می‌شود. ضد انعقادهای EDTA، سیترات و اگزالات نیز استفاده می‌شود.
- قبل از انجام آزمایش، متناسب با روش انجام و شرایط فیزیولوژیک تست، رژیم غذایی برای مراجعه کننده در نظرگرفته می‌شود. برای این آزمایش 8 ساعت ناشتایی نیاز است.
8- بهترین روش‌های انجام تست کدام‌اند؟
روش‌های متعددی برای اندازه گیری GGT طراحی شده است. روش کینتیک یکی از روش های رایج و مناسب در آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی است.
بر اساس این روش، سوبسترای گاما گلوتامیل 3کربوکسی4نیتروآنیلین در حضور GGT با گلیسیل گلایسین واکنش می‌دهد. محصول این واکنش گاما گلوتامیل گلیسیل گلایسیل به همراه3کربوکسی4نیتروآنیلین است.
سطح GGT خون از طریق اندازه گیری سرعت تشکیل 3کربوکسی4نیتروآنیلین محاسبه می‌شود.
9- چه عواملی باعث تداخل و ایجاد نتایج کاذب در انجام تست می‌شود؟
- عدم رعایت شرایط قبل از انجام آزمایش
- عدم رعایت نحوه نمونه گیری صحیح
10- نتایج این تست چگونه گزارش می‌شود؟
محدوده نرمال مرجع متناسب با روش انجام تست متفاوت است. در آزمایشگاه تشخیص پزشکی وحید برای اندازه گیری GGTنمونه خون از روش کینتیک استفاده می‌شود.
نتیجه آزمایش GGT با روش کینتیک به صورت زیر گزارش می‌شود:
Men: Up to55 Iu/ml
Female: Up to38 Iu/ml
سطح GGT برخلاف ALP در اطفال، خانم‌های باردار، هنگام بلوغ نوجوانان و بیماری‌های اسکلتی طبیعی است.
این آنزیم برخلاف ASTدر بیماری های اسکلت ماهیچه ای و MI افزایش نمی یابد.
زمانی که سطح GGTبه همراه ALP افزایش می‌یابد، ولی مقدار یکی از آنها بسیار بالاتر است، احتمالا کلستاز ناشی از مصرف دارو یا الکل وجود دارد.
افزایش سطح GGTدر ارتباط با بیماری‌های کبدی در شرایط زیر مشاهده می‌شود:
- هپاتیت مزمن یا حاد
- سیروز ناشی از انسداد مجاری یا ارثی
- سرطان یا متاستاز کبد
- کلستاز حین بارداری
- بیماری کبدی مزمن در معتادان به مصرف الکل
- عفونت مونونوکلئوز
افزایش سطح GGTدر ارتباط با سایر بیماری‌ها در شرایط زیر مشاهده می‌شود:
- پانکراتیت
- سرطان پروستات
- سرطان ریه وسینه
- لوپوس اریتروماتوس سیستمیک
- بیماری ذخیره گلیکوژن
- بیماری مزمن کلیوی
- هایپرتیروئیدیسم
- در هایپوتیروئیدیسم کاهش GGT مشاهده می‌شود.
Vahid Department Research & Development
تهیه شده توسط گروه تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی وحید
منابع:
www.mayocliniclabs.com
Laboratory and Diagnostic Tests A MANUAL OF
Laboratory Test Handbook