Bleeding Time
(BT)
1- این تست به چه نام‌های دیگری شناخته میشود؟
Template Bleeding Time
2- هدف از انجام تست چیست؟
در فرآیند هموستازبا واکنش پلاکت و دیواره رگ‌های خونی، لخته انعقادی تشکیل میشود. هدف از انجام آزمایش BT اندازه گیری فاز اولیه هموستاز است.
آزمایش BT تست غربالگری اختلالات عملکرد پلاکت و یکی از تست های غربالگری اولیه برای اختلالات انعقادی محسوب می شود.
این تست برای تشخیص ناهنجاری یا نقص احتمالی عروق و پلاکت مفید است. برای تست‌های روتین پیش از عمل آزمایشBT توصیه نمی‌شود.
برای انجام این تست، یک خراش کوچک در لاله گوش یا ساعد ایجاد و زمان انعقاد خون ثبت میشود.
زمان تستBT به تعداد و عملکرد پلاکت ها و همچنین توانایی دیواره رگ‌های خونی در واکنش با آنها وابسته است.
کاربرد اصلی این تست در تشخیص بیماری von Willebrand است. در این بیماری یک هموفیلی کاذب با کمبود ارثی مولکول فاکتور Vǀǀǀ ایجاد میشود.
3- این تست چه زمانی در خواست میشود؟
تستBT در افراد با علائم زیر درخواست میشود:
- خونریزی مکرر بینی
- کبودی بدون دلیل در نقاط بدن
- خونریزی شدید دوران قاعدگی
- خونریزی جدی بعد از عمل جراحی
- خونریزی بدون توقف در معده و روده
- ارزیابی روند درمان در افرادی که آسپرین مصرف می‌کنند
4- تست‌های آزمایشگاهی مکمل BT کدام اند؟
PTT: این آزمون تمامی فاکتورهای انعقادی مسیر داخلی (به جز پلاکت‌ها) را با اندازه گیری زمان لازم برای تشکیل لخته فیبرینی بعد از اضافه کردن کلسیم و امولسیون فسفولیپید به نمونه پلاسما ارزیابی می‌کند.
PT: این آزمون زمان مورد نیاز برای تشکیل لخته در یک نمونه سیتراته پلاسما را بعد از افزودن یون کلسیم و ترومبوپلاستین بافتی اندازه گیری می‌کند. برای برآورد کلی فاکتورهای انعقادی مسیر خارجی (فیبرینوژن(I) – پروترومبین (II) – V – VII – X) این روش ایده آل است.
CT: هدف از انجام این آزمایش اندازه‌گیری زمان لازم برای تشکیل لخته است.CT نشان‌دهنده نحوه عملکرد کلیه فاکتورهای سیستم داخلی و مشترک انعقادی است. در اثرتماس فاکتور12 با سطح شیشه‌ای، مسیر داخلی و سپس مشترک انعقاد فعال میشود.
5- چه نوع نمونه‌ای برای این تست درخواست میشود؟
نمونه خون
6- مراجعه کننده قبل از انجام آزمایش باید چه شرایطی را رعایت کند؟
- مصرف داروهای استیل سالیسیلیک اسید، آسپرین، آمپی سیلین، روغن کانولا، دکستران، کترولاک، ناپروکسن، وارفارین، هپارین و پنی‌سیلین قبل از انجام آزمایش باعث افزایش کاذب زمان تستBT میشود.
- مصرف داروهای اریترومایسین و استروژن‌های کونژوگه باعث کاهش کاذب زمان تست BTمیشود.
- مصرف الکل قبل از انجام آزمایش باعث افزایش کاذب زمان تست BTمیشود.
7- نحوه جمع آوری نمونه چگونه است؟
در تستBT متناسب با روش انجام آزمایش، نمونه‌گیری صورت می‌گیرد. رعایت نکات زیر قبل از نمونه گیری لازم است:
- قبل از جمع آوری نمونه، مراجعه کننده احراز هویت میشود.
- قبل از نمونه گیری، از حساسیت‌های مراجعه کننده به ضدعفونی کننده‌ها و لاتکس سوال میشود.
- داروهای مصرفی ثبت میشود.
- قبل از انجام آزمایش، متناسب با روش انجام و شرایط فیزیولوژیک تست، رژیم غذایی برای مراجعه کننده در نظر گرفته میشود. این آزمایش نیاز به ناشتایی ندارد.
8- بهترین روش‌های انجام تست کدام‌اند؟
Duke: در این روش نمونه‌گیری از انگشت یا لاله‌ی گوش انجام میشود. برای انجام آزمایش، محل نمونه‌گیری با الکل ضدعفونی و با لانست سوراخ میشود. با شروع خونریزی وآغاز کار کرنومتر، محل نمونه‌گیری به وسیله کاغذ تنظیف هر 30 ثانیه از نظر انعقاد خون بررسی میشود. زمانی که اثری از قطره‌های خون بر روی کاغذ تنظیف مشاهده نشد، کرنومتر متوقف و زمان بدست آمده به عنوان زمان تستBT ثبت میشود.
IVY: در این روش بازوبند دستگاه فشار خون بالای ساعد متصل و در فشار40 میلی‌متر جیوه تنظیم میشود. با شروع خونریزی و آغاز کار کرنومتر، محل ساعد به وسیله الکل ضدعفونی و بر روی آن سه سوراخ با لانست ایجاد میشود. محل نمونه‌گیری به وسیله کاغذ تنظیف هر 15 ثانیه از نظر انعقاد خون بررسی میشود. زمانی که اثری از قطره‌های خون بر روی کاغذ تنظیف مشاهده نشد، کرنومتر متوقف و میانگین زمان بدست آمده از هر سه نقطه به عنوان زمان تستBT ثبت میشود.
9- چه عواملی باعث تداخل و ایجاد نتایج کاذب در انجام تست میشود؟
- عدم رعایت شرایط قبل از انجام آزمایش
- عدم رعایت نحوه نمونه گیری صحیح
- گرم و سردی در محل آزمایش باعث تغییر نتیجه آزمایش میشود
10- نتایج این تست چگونه گزارش میشود؟
دامنه های نرمال مرجع، برحسب روش انجام تست متفاوت است. در آزمایشگاه تشخیص پزشکی وحید برای اندازه گیری زمان تستBT از روش Duke استفاده میشود.
نتیجه زمان تستBT با روش Duke به صورت زیر گزارش میشود:
Normal: 2-7 Min
افزایش زمان تست BT در شرایط زیر مشاهده میشود:
- ناهنجاری تعداد و کیفیت پلاکت از جمله در:
- ترومبوسایتوپنی(تعدادپلاکت کمتراز80هزار)
- سندروم Platelet dysfunction
- کاهش یا ناهنجاری در فاکتورهای پلاسما(ون ویلبرن فاکتور و فیبرینوژن)
- ناهنجاری در دیواره‌ی رگ‌های خونی کوچک(بیماری واسکولار)
- نارسایی پیشرفته کلیوی
- بیماری کبدی حاد
- لوکمی و بیماری‌های میلوپرولیفریتیو
- بیماری اسکوروی
- بیماری درون رگی منتشر((DIC
- بیماری ون ویلبرند
- درمان با آسپرین
Vahid Department Research & Development
تهیه شده توسط گروه تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی وحید
منابع:
- Laboratory Test Handbook
- https://labtestsonline.org
- Laboratory and Diagnostic Tests A MANUAL OF
- بروشور کیت HYPHEN Biomed